๐ ๐ฎ๐
๐ฎ๐ ๐ฆ๐ต๐ฎ๐ฐ๐ฎ๐ฏ๐ธ๐ฎ ๐ฆ๐ผ๐บ๐ฎ๐น๐ถ๐น๐ฎ๐ป๐ฑ ๐จ๐ด๐ ๐๐ผ๐ฑ๐ฎ๐๐ป๐ฎ๐๐ฎ๐ฎ๐ป ๐๐ฟ ๐๐ฎ๐ฏ๐ฑ๐ถ๐ฟ๐ฎ๐
๐บ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐๐ถ๐ฟ๐ฟ๐ผ?
Iyadoo Somaliland ay isu diyaarinayso doorashada madaxtooyada ee fooda inagu soo haysa 13-ka November 2024-ka, waxaynu taaganahay marxalad taariikheed oo muhiim ah. Mustaqbalka dalkeenu waxa uu ku xidhan yahay, goโaamada aynu qaadanayno todobaadyadan socda kuwaas oo qaabayn doona masiirka umaddeena sanadaha soo socda.
Xilligan oo lagu jiro hubanti-laโaan dhaqaale, kala qaybsanaan bulsho, iyo gobolladii dalka oo qaar maqanyihiin, waxa ay shacabka Somaliland u baahan yihiin hoggaamiye leh aragti fog, xirfadle la hubo oo taxaddar badan, isla markaana ummadda midayn kara. Hoggaamiyahaasi waa Dr. Cabdiraxmaan Cirro oo ah murashaxa madaxweyne ee xisbiga Waddani.
Dr. Cirro waxa uu Somaliland u soo bandhigay aragti cusub oo horu-socod ah oo si weyn uga duwan siyaasaddii fashilantay iyo ballan-qaadyadii beenoobay ee xukuumadda Madaxweyne Muuse Biixi.
Hannaanka hoggaamineed ee Dr. Cirro waxa uu ku dhisan yahay hufnaanta, isku-duubnida, iyo fahamka qotada-dheer ee baahida shacabka, waxa cad in hoggaaminta Dr. Cirro si weyn oo aan shaki ku jirin loogaga raysan doono karti-darrada iyo hoggaan-xumada ragaadisay maamulka hadda jira.
Dhacdooyinka u dambeeyay ee ay ka mid yihiin xubno wasiirro ah, xuldhibaanno iyo masuuliyiin sarsare oo iska casilay xisbiga talada haya ee Kulmiye, ayaa waxay hoosta ka xariiqeen in madaxda iyo shacabkaba ay kusii kordhayaan xaqiiqada ah in Madaxweyne Muuse Biixi aanu ahayn hoggaamiyaha Somaliland maanta ka saari kara dhibka faraha badan ee xukuumaddiisu gaadhsiisay. Waddani lama yaabin in masuuliyiintii Kulmiye ka baxeen xisbiga; waxa ay si fudud u xaqiijinaysaa wax ay in badan oo reer Somaliland ahi hore u ogaayeen oo ah in la joogo xiligii isbedelka. Dadku hadda waxay garteen inay awood u leeyihiin inay hoggaanka xun ku beddelaan cid ay hubsadeen oo karti iyo aragti fog leh. Dr. Cirro waa hoggaamiyaha keeni kara isbeddelkaas.
๐๐ถ๐ฏ ๐ ๐ ๐ถ๐ฑ๐ฒ๐๐ป๐๐ฎ ๐ฆ๐ผ๐บ๐ฎ๐น๐ถ๐น๐ฎ๐ป๐ฑ: ๐๐ผ๐ด๐ฎ๐ฎ๐บ๐ถ๐๐ฒ ๐ ๐ถ๐ฑ๐ฒ๐ฒ๐๐ฒ ๐ฎ๐ต ๐ผ๐ผ ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐๐ถ๐ฟ๐ฑ๐ต๐ถ๐๐ฒ ๐ฎ๐ต๐ฎ๐๐ป
Dr. Cabdiraxmaan Cirro waa shakhsi mideeya ah oo dadku isugu mid yahay horena ugu huray waqtigiisa iyo shaqadiisa isku soo dhawaynta dadkiisa.
Waddan kala qaybsanaantu ay khatar gelin karto xasiloonida- ha noqoto mid siyaasadeed, mid gobol iyo mid beeleedbaโ Dr. Cirro hoggaankiisu wuxuu u taagan yahay ifafaale rajo, midnimo iyo badbaadinta qaranka. Waxa uu leeyahay karti la xaqiijiyay in uu wax ku dhegeysto, dhiso is-afgarad, iyo kala qayb galka dhammaan qaybaha bulshada wada hadal wax ku ool ah. Hannaanka hogaamineed ee loo dhan yahay waxa uu xaqiijiyaa in cod kasta la maqlo iyo in siyaasadu ay ka turjunto baahida dadka reer Somaliland oo dhan, oo aanay noqon mid dhawr qof oo keliya mudnaanta leeyihiin.
Xukuumadda Madaxweyne Muuse Biixi, waxay sii xoogaysay kala qaybsanaantii, waxana meesha ka baxay kalsoonidii shacabka iyo madaxdooda u dhexaysay. Maamulkiisu waxa uu ku guul daraystay in uu kobciyo isku-xidhnaantii qaranka, isaga oo inta badan ku dhaqaaqa tallaabooyin kali-talis ah oo kala fogaynaya qaybo badan oo shacabka ah. Dhinaca kale Dr. Cirro waxa uu fahamsan yahay in hoggaaminta dhabta ahi ay ku jirto awood siinta shacabka iyo abuurista jawi uu qof kastaa kaga qayb qaadan karo guusha qaranka.
โ๐ป๐๐๐๐๐๐๐๐ฆ๐โ๐ ๐โ๐๐๐ก๐ ๐โ๐ ๐ค๐๐ ๐๐ ๐๐ ๐ข ๐๐๐๐๐๐ ๐๐ข๐ค๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐ฆ๐๐ ๐๐, ๐ค๐๐๐ฆ๐ ๐๐ข๐ค๐๐๐ ๐ข๐๐๐๐๐๐ข ๐ค๐๐ฅ๐ ๐๐ฆ ๐๐ข ๐๐๐๐ก๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐โ.
๐๐ผ๐ฟ๐๐บ๐ฎ๐ฟ๐ถ๐ป๐๐ฎ ๐๐ต๐ฎ๐พ๐ฎ๐ฎ๐น๐ฎ๐ต๐ฎ: ๐๐ผ๐ฏ๐ผ๐ฐ ๐๐ผ๐ผ ๐๐ต๐ฎ๐ป ๐ฌ๐ฎ๐ต๐ฎ๐
Somaliland dhaqaalaheedii meel isgoys ah oo khatar ah ayuu marayaa, maamulka maanta jirana waxa uu ku fashilmay maareyntii guud ahaanba dhaqaalaha. Xukuumada Madaxweyne Muuse Biixi waxa ay ku sifowday dib u dhac dhaqaale, shaqo la’aan baahsan, iyo kor u kaca kharashkii nolosha, iyo inuu dhammaan ku guuldareysatay inay maalgaliyaan kaabayaasha lagama maarmaanka u ah kobaca muddada dheer. Xisbiga Waddani waxa uu soo bandhigay qorshe ballaadhan oo dib loogu soo noolaynayo dhaqaalaha, shaqo abuur lagu samaynayo, laguna hubinayo in faaโiidada kobaca ay wada dareemaan muwaadiniinta oo dhan.
Aragtida dhaqaale ee Dr. Cirro waxa ay diiradda saaraysaa horumarinta qaybaha muhiimka ah sida beeraha, xoolaha, kalluumaysiga iyo tamarta la cusboonaysiin karo. Xukuumaddiisu waxay maalgelin doontaa casriyaynta kaabayaasha dhaqaalaha, abuurista shaqooyin iyada oo loo marayo mashaariicda hawlaha guud, iyo taageeridda shirkadaha yaryar iyo kuwa dhexdhexaadka ah (SMEs). Dr. Cirro oo si weyn uga duwan maamulka madaxweyne Biixi oo door biday macaash muddo gaaban ah in ay helaan dadka kooban oo ehelkiisa ah, waxa Dr. Cirro ka goโan in uu keeno horumar waara oo uu ka faaโiidaysto muwaadin kasta oo reer Somaliland ah.
Waxa si gaar ah muhiim u ah sida ay uga goโan tahay horumarinta dekedaha dalka oo ay ka mid yihiin Berbera, Saylac, Lughaya, Bullaxaar, Xiis, Maydh, Laasqoray iyo goobo kale oo muhiim ah. Kor u qaadida dekedahani kaliya maaha mid kor u qaadaya ganacsiga iyo iskaashiga gobolka ee waxa kale oo ay abuuri doontaa kumanaan shaqo iyo in Somaliland noqoto xudunta saadka iyo ganacsiga ee Geeska Afrika.
โ๐๐๐๐๐ โ๐๐๐๐๐ก๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ข ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ข๐๐ ๐๐๐๐, ๐๐ ๐ค๐๐ ๐๐๐๐ค๐๐๐๐๐ฆ๐๐ก๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐โ.
Sidoo kale, Dr. Cirro waxa u qorshaysan inuu wax ka qabto dhibaatooyinka guriyeynta, isagoo fulinaya siyaasadda guriyeynta qaranka, taasoo mudnaanta koowaad siin doonta guryaha la awoodi karo ee dhammaan shacabka Somaliland gaar ahaan shaqaalaha dawladda. Waxa kale oo ay xukuumadiisu dhamaystiri doontaa biyo-qaybinta magaalada Hargeysa, si loo hubiyo in dhamaan xaafadaha xitaa kuwa ugu liita ay helaan biyo nadiif ah. Waxaa la dhisi doonaa barkad weyn oo lagu keydiyo biyaha roobka, taasoo xaqiijinaysa sugnaanshaha biyaha ee muddada dheer ee caasimadda iyo nawaaxigeeda.
โ๐๐๐๐๐ โ๐๐๐ข๐๐๐๐๐๐๐๐ข ๐ค๐ข๐ฅ๐ข๐ข ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ค๐๐๐๐๐ฆ๐๐ก๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ฆ๐ ๐ ๐๐๐ ๐๐ฆ ๐ข โ๐๐๐ ๐๐โ๐๐๐ฆ๐๐๐ ๐ค๐๐ฅ๐ฆ๐๐๐๐โ๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐ข ๐โ ๐๐๐๐๐ โ๐โ.
๐๐ถ๐ณ๐ฎ๐ฎ๐ฐ๐ฎ ๐ค๐ฎ๐ฟ๐ฎ๐ป๐ธ๐ฎ: ๐๐น๐ฎ๐ฎ๐น๐ถ๐ป๐๐ฎ ๐ค๐ฎ๐ฟ๐ฎ๐ป๐ถ๐บ๐ฎ๐ฑ๐ฎ ๐ฆ๐ผ๐บ๐ฎ๐น๐ถ๐น๐ฎ๐ป๐ฑ
Dhinaca difaaca qaranka Dr. Cirro waxa uu fahansan yahay muhiimada ay leedahay in la helo ciidan si fiican u tababaran oo qalabaysan, si loo ilaaliyo qaranimada Somaliland, nabaddana loo sugo.
Maamulka Madaxweyne Biixi ayaa dayacay baahida ciidamada, taas oo keentay niyad jabka iyo mooral xumada ciidamada qalabka sida iyo inay qaar ka mid ah gobolladii dalka hoggaan xumadiisu gacanta Somaliland ka saartay.
Dr. Cirro waxa uu balan qaaday in uu wax ka badali doono dhaqaalihii, tabobarkii iyo taakulaynta raga iyo dumarka difaacaya dalkeena.
Waxqabadkiisa ugu muhiimsanna waxaa ka mid ah in uu mushaharka ciidamada u kordhin doono 250% iyo inuu guryo u sameeyo Ciidanka Qaranka isaga oo u dhisaya 15,000 oo guri oo loogu talagalay ciidamada. Tani kaliya ma hagaajin doonto xaaladaha nololeed laakiin waxay sidoo kale dejin doontaa halbeeg loogu talagalay horumarinta guriyeynta dalka oo dhan. Xukuumadda Dr. Cirro waxay xaqiijin doontaa in ciidamada loola dhaqmo si sharaf iyo karaamo leh, iyadoo dib loo soo celinayo hankii iyo hufnaantii ciidamada qalabka sida.
โ๐๐๐๐๐ ๐๐ค๐๐๐๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐ข๐๐ ๐๐๐ฆ๐๐๐ ๐ ๐๐๐ก๐ ๐๐ฆ ๐๐โ๐๐ ๐ก๐โ๐๐ฆ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐ข, ๐๐๐๐ ๐ ๐ค๐๐ฅ๐ ๐๐๐๐ข ๐๐๐ฆ๐๐๐ ๐๐ ๐ ๐๐๐ ๐ค๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐ ๐๐ฆ ๐ข ๐๐๐๐๐ฆ๐๐๐ฆ๐ ๐ ๐๐๐๐๐ ๐ข ๐๐๐๐๐๐๐ฆ๐ ๐โ.
๐ซ๐ถ๐ฑ๐ต๐ถ๐ถ๐ฑ๐ต๐ธ๐ฎ ๐๐ถ๐ฏ๐ฎ๐ฑ๐ฑ๐ฎ ๐ถ๐๐ผ ๐๐พ๐ผ๐ผ๐ป๐๐ถ๐ด๐ฎ ๐ฆ๐ผ๐บ๐ฎ๐น๐ถ๐น๐ฎ๐ป๐ฑ: ๐๐ฎ๐ฏ ๐๐ถ๐ฏ๐น๐ผ๐บ๐ฎ๐ฎ๐๐ถ๐๐ฎ๐ฑ๐ฒ๐ฒ๐ฑ ๐ผ๐ผ ๐๐๐๐๐ฏ
Aqoonsiga caalamiga ah ayaa Somaliland u ahaa muhiimadda iyo riyada ugu weyn in muddo ah, haddana xukuumadda Madaxweyne Muuse Biixi wax yar oo horumar ahna kama sameyn. Dr. Cirro waxa uu leeyahay istiraatijiyad cad oo geesinimo leh, waaqici ah oo uu ku horumarinayo qadiyadda Somaliland ee aqoonsiga ee masraxa caalamiga ah. Habka uu u dhaqmayo ayaa diiradda saaraya sidii uu xidhiidh diblomaasiyadeed oo xooggan ula yeelan lahaa jilayaasha muhiimka ah ee caalamiga ah, oo ay ku jiraan Midowga Afrika, Midowga Yurub, iyo Mareykanka, iyadoo la xoojinayo iskaashiga gobolka ee dalalka deriska ah.
Dr. Cirro waxa uu fahamsan yahay in aqoonsigu aanu habeen qudha ku imanayn, balse la helo xidhiidh diblomaasiyadeed oo joogto ah iyo muujinta xasiloonida, dimuqraadiyadda iyo dhaqaalaha Somaliland, waxa uu aaminsan yahay in ictiraafka dariiqaa lagu gaadhi karo. Xukuumaddiisu waxa kale oo ay ka faaโiidaysan doontaa goobta istaraatajiyadeed ee Somaliland ku taalo iyo muhiimadda dhaqaale ee sii kordhaysa si ay u samayso kiis adag oo aqoonsi rasmi ah lagu gaadho.
“๐ด๐๐๐๐๐ ๐๐๐ข ๐๐ข๐๐ ๐ฆ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐โ๐๐๐ ๐๐ฆ๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ฆ๐, ๐๐๐๐๐๐๐ ๐ค๐ข๐ฅ๐ข๐ข ๐๐ข ๐ฆ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ข๐ข๐๐๐๐ก๐ ๐๐๐๐๐โ๐๐๐๐ ๐๐ฆ๐ ๐ข โ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ก๐ โ๐๐๐ข๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐โ.”
๐๐ฟ๐ฟ๐ถ๐บ๐ฎ๐ต๐ฎ ๐๐๐น๐๐ต๐ฎ๐ฑ๐ฎ: ๐๐ต๐ถ๐๐ถ๐ฑ๐ฑ๐ฎ ๐๐๐น๐๐ต๐ผ ๐ก๐ฎ๐ ๐ฎ๐ฟ๐ถ๐ถ๐ ๐ฏ๐ฎ๐ฑ๐ฎ๐ป
Aragtida Dr. Cirro ee arrimaha bulshada waa mid ku dhisan naxariis, cadaalad iyo sinnaan. Waxa uu garwaaqsaday in maamulka hadda jira uu dayacay baahiyaha dadka tabaalaysan ee danyarta ah, waayeelka, dadka baahiyaha gaarka ah qaba iyo qaxootiga. Xukuumadda Madaxweyne Biixi waxa ay ku guul-darraysatay in ay bixiso adeeg bulsho oo ku filan, taas oo keentay in dad badan oo reer Somaliland ahi aanay helin taageeradii ay u baahnaayeen si ay ugu noolaadaan nolol sharaf leh.
Dr. Cirro waxa ka goโan inuu balaadhiyo barnaamijyada bulshada ee bixiya shabakada badbaadada dadka danyarta ah (Safety Nets for the disadvantaged), hagaajinta helitaanka daryeelka caafimaadka iyo waxbarashada, iyo hubinta in muwaadin kastaa helo fursad uu ku horumariyo. Dawladdiisu waxay mudnaan siin doontaa kooxaha la hayb-sooco, iyadoo siinaysa agabka iyo fursadaha ay uga baahan yihiin inay si buuxda uga qayb qaataan bulshada.
“๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐โ๐๐๐ก๐ ๐โ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ข ๐ค๐๐ฅ๐๐ฆ ๐๐ข ๐๐๐๐ก๐๐ ๐ ๐๐๐ ๐๐ฆ ๐ข๐๐ ๐โ๐๐๐๐๐๐ ๐๐ข๐ค๐ ๐ข๐๐ข ๐๐ข๐๐ข๐”.
๐๐ถ๐ฏ-๐-๐ต๐ฎ๐ฏ๐ฎ๐๐ป๐๐ฎ ๐ ๐ฎ๐ฎ๐บ๐๐น ๐ช๐ฎ๐ป๐ฎ๐ฎ๐ด๐ด๐ฎ ๐ถ๐๐ผ ๐๐ฎ๐ฟ๐๐ผ๐ผ๐ฟ๐ธ๐ฎ: ๐ฆ๐ผ๐ผ ๐ฐ๐ฒ๐น๐ถ๐ป๐๐ฎ ๐ธ๐ฎ๐น๐๐ผ๐ผ๐ป๐ถ๐ฑ๐ฎ ๐ต๐ฎ๐โ๐ฎ๐ฑ๐ฎ๐ต๐ฎ
Muddadii madaxweyne Biixi xilka hayey, musuq-maasuqu wuu xad-dhaafay, waxaana meesha ka baxay kalsoonidii lagu qabay hayโadaha dawladda. Garsoorkii ayaa madax-banaanidiisii lumiyey, dad badan oo reer Somaliland ahina ma rumaysna in nidaamkeenna sharcigu cadaalad ku dhisan yahay. Hoggaanka Dr. Cirro wuxuu ballan-qaadayaa inuu dib u soo celin doono kalsoonidii dawladnimo isagoo fulinaya tallaabooyin adag oo ka dhan ah musuqmaasuqa, horumarinta hufnaanta iyo isla xisaabtanka, iyo xoojinta madax-bannaanida garsoorka.
Xukuumaddiisu waxay samayn doontaa dib u habayn lagu hubinayo in lala xisaabtami karo masโuuliyiinta dawladda, iyo in caddaaladdu tahay mid ay heli karaan dhammaan shacabka Somaliland, iyadoon loo eegayn xaaladdooda bulsho iyo mid dhaqaale. Dr. Cirro oo dib u soo celin doona kalsoonida garsoorka iyo hayโadaha dawladda, waxa uu abuuri doonaa bulsho cadaalad iyo sinnaan ku dhisan.
โ๐ถ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ข ๐ค๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐, โ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ข ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐, ๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐ก๐โ.
๐๐๐ผ๐ผ๐ฑ๐ฎ ๐ถ๐๐ฏ๐ฒ๐ฑ๐ฒ๐น๐ธ๐ ๐๐ฎ๐ ๐ฎ๐ ๐ธ๐ ๐ท๐ถ๐ฟ๐๐ฎ๐ฎ ๐ด๐ฎ๐ฐ๐ฎ๐ป๐๐ฎ๐ฎ๐ฑ๐ฎ
Doorashada 13-ka November ee fooda inagu soo haysa, shacabka Somaliland waxa ay haystaan kala doorasho cad. Xukuumadda Madaxweyne Muuse Biixi waxa ay ku fashilantay wax-qabadkii ay u ballan-qaadday, taas oo keentay in ummaddu kala qaybsanto, dhaqaale fadhiid ah, cidlo diblomaasiyadeed iyo in gobolladii dalka qaar maamul xumadiisa inagaga maqanyihiin. Taas bedelkeeda, Dr. Cabdiraxmaan Cirro waxa uu bixinayaa aragti rajo leh, midnimo iyo barwaaqo. Hoggaamintiisa oo ku dhisan hufnaan, isku-duubni iyo u heellanaanta shacabka, waa waxa ay Somaliland u baahan tahay xilligan adag.
Cod-siinta Dr. Cirro iyo Amb. Maxamed Cali waa u codeynta guryo la awoodi karo, kaabayaasha oo la casriyeeyo, maaraynta kheyraadka si mas’uuliyad leh, iyo dhaqaale xoog leh oo adkeysi badan. Waa cod lagu taageerayo hogaamiye ilaalin kara qaranimadeena, qadiyada Somaliland u soo bandhigaya si ictiraaf caalami ah dhakhso loogu gaadho, dhisi doona bulsho naxariis badan oo aan cidna la reebin.
November 13, 2024, reer Somaliland waxay awood u leeyihiin inay keenaan isbedel dhab ah. Haddii aan u codeyno Dr. Cirro iyo Xisbiga Waddani, waxaynu ku xaqiijin karnaa mustaqbal ifaya oo barwaaqo iyo badhaadhe u ah ummaddeenna.
โ๐๐ข๐ ๐ก๐๐๐๐๐๐๐ข ๐๐๐๐๐๐ก๐๐๐๐ ๐๐ฆ๐ข๐ข ๐๐ข ๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐ข ๐๐๐๐๐ โ๐๐๐ข๐๐๐๐๐, ๐ข ๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐, ๐ข๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐ท๐. ๐ถ๐๐๐๐๐๐๐ฅ๐๐๐๐ ๐ถ๐๐๐๐โ.
๐๐ ๐๐ฏ๐ฑ๐ถ ๐๐ฎ๐น๐ถ๐บ ๐ ๐ ๐๐๐ฎ
Xoghayaha Xidhiidhka Dadweynaha ee Xisbiga Waddani E-mail:halimusa4@gmail.com
Hargeysa, Jamhuuriyadda Somaliland
๐ฆ๐ฎ๐ฏ๐๐ถ, ๐ข๐ธ๐๐ผ๐ผ๐ฏ๐ฎ๐ฟ ๐ญ๐ต, ๐ฎ๐ฌ๐ฎ๐ฐ