Maxay tahay sababta ay haweeneydan u cabto kaadideeda?
Waxaa laga yaabaa inaad mooddo inay wax la yaab leh tahay inaad cabto kaadidaada marka xaalad degdeg ah ay ku qabsato balse dad badan oo qeybaha adduunka ku nool waxay aaminsna yihiin in kaadidaada oo aad cabto ‘ay faa’iido u leedahay nolosha’.
Balse inaad aroortii soo kacdo oo aad cabto kaadidaada ma waxay daweysaa cudurro? Inaad kaadida marsato wajiga iyo jirka ma waxay qurxisaa maqaarka sida ay dad aaminsan yihiin? Maxay dhaqaatiirtu ka leeyihiin?
Kelly Oakley, oo ah 33 jir jimicsiga Yoga dadka barta kuna nool England, ayaa dhowaan sheegtay in kaadideeda oo ay cabto ay ka caawisay xanuunka qulubka. Waxay sheegtay inay ka khafiifisay xanuunnada qaar.
Kelly ayaa dhowaan wakaaladda wararka ee Associated Press u sheegtay in labadii sano ee lasoo dhaafay ay cabeysay kaadideeda
“Waxaan maqlay in cabidda kaadida ay xoojiso difaacaaga jirka, caafimaad fiican ay ku siiso, una wanaagsan tahay maqaarkaaga,” ayay tiri Kelly. Marka aniguna waxaan isku dayay inaan tijaabiyo cabidda kaadideyda.
Keliya ma cabto kaadideeda, balse sidoo kale jirka ayay marsataa. Waxay sheegtay in arrintan ay ka caawisay in maqaarkeedu uu qurxanaado.
Dad badan ayaa arrintan ugu yeera ‘dawada kaadida’. Waxaa sidoo kale loo yaqaannaa ‘Urophagia’.
Waxaa yaab leh, Kelly ma aha qofka keliya ee sheegay inay faa’iido ka dareentay cabidda kaadideeda. Dhowaan waxaa jiray dad kale oo badan.
“Cabidda kaadideyda waxay iga caawisay inaan kala bar miisaankayga dhimo,” Sampson, oo 46 jir ah, kana soo jeeda Albert, Canada, ayaa sidaa u sheegay wargeyska Sun.
Goor sii horreysay wuxuu sheegay in miisaankiisu uu ahaa120 kg, taasoo dhib ku heysay, balse haatan wuxuu sheegay inuu kusoo laabto heer caadi ah.
“Saaxiibkey ayaa iisoo diray muuqaal uu ku sharraxayo dawada kaadida, suuliga ayaan galay, koob ayaan kaadi kasoo buuxsaday waana cabay. Maalmo yar gudahood, waxaan bilaabay inaan isbeddel isku arko.”, ayuu yiri.
Dadka qaar ayaa sidoo kale ku cadayda kaadida subixii. Ninkan wuxuu sidoo kale sheegay inuu dhibco isaga shubo indhaha.
Haweeney kale, oo 39 jir ah laguna magacaabo Faith Canter oo kaoso jeedda dalka Portugal, ayaa dhowaan sheegtay inay cabto kaadideeda si ay isaga daweyso qaniinyada kaneecada.
Waxay tiri, “Markii hore yaab bay ila ahayd, balse inyar inyar kaddib waan la qabsaday.” Subax walba ayaan cabaa kaadi. Haatan sidii hore kaneecadu iima qaniinto. Xitaa mararka qaar haddii ay i xanuunto, barar ma jiro, cuncun amaba xanuun midna.”
Raysal wasaarihii hore ee Hindiya miyaa sidoo kale kaadi cabay?
Sida lagu sheegay warbixin lagu qoray wargeyska Guardian, raysal wasaarihii hore ee Hindiya Morarji Desai ayaa sidoo kale isku dayay ‘dawada kaadida’ muddo dheer.
Sanadkii 1978, wuxuu warbixintan la wadaagay weriye Ameerikaan ah oo lagu magacaabo Don Instead.
Wuxuu sidoo kale sheegay in tani ay xal aad u wanaagsan u noqon karto malaayiin qof oo Hindiya ku nool kuwaasoo aan iska bixin karin kharashaadka isbitaalka.
Sida laga soo xigtay ururka arrimaha kaadi-mareenka ee Shiinaha, ilaa boqol kun oo qof oo ku nool dhul-weynaha Shiinaha ayaa isticmaala ‘dawada kaadida’.
Maxay dhaqaatiirtu ka yiraahdeen?
Sida uu sheegay Dr. Andrew Thonber, cabidda kaadidu waxay la micno tahay inaad jirkaaga gelineyso khashin uu jirkaagu hore isaga soo saaray. Inaad sidaa sameysana waxay dhib ku tahay caafimaadkaaga.
“Kilyaha waxay nadiifiyaan dhiigga waxayna ka saaraan khashinka iyo cusbada,” ayuu u sheegay BBC. Kaadida qofka caafimaadka qaba waa inay 95 ahaataa biyo, halka shanta kalena ay ka kooban yihiin kiimiko sida potassium iyo nitrogen, oo jirku doonayo inuu iska saaro. Marka inaad kaadi cabto waxay sababi kartaa dhibaato caloosha ah, iyo sidoo kale inay khatar ku noqoto kilyaha.”
Sida uu qano dhaqtarka, “Dad badan ayaa aaminsan in cabidda kaadida ay jirka degdeg u siiso fitamiinno muhiim ah, looma baahna in la raaco dariiqooyinkan khatarta ah.”
