Walaac Xoog Leh oo laga Muujiyay dagaal ka dhex Qarxa Itoobiya iyo Eritrea
Addisababa(Qaran)-Prof James Ker-Lindsay oo ah aqoonyahan lafo-gura arrimaha ammaanka iyo dawladnimada ayaa ka dayriyay in labada dal ee Itoobiya iyo Eritrea ay uu mar kale dagaal ka dhex qarxo labada waddan inta aanu sannadkani dhammaanin.
James Linsay wuxuu tilmaamay in hadalkii uu jeediyay Ra’iisul-wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed bishii October 2023 ee la xidhiidhay inay Itoobiya doonayso inay marin biyoodka ay xaqa u leedahay hesho, ay tahay qoddaxda soo cusboonaysiisay xanafka siyaasadeed ee labada dawladood ee jaarka ah u dhexeeya. Iyadoo doodii Abiy ay werwer ku abuurtay maamuleyaasha Asmara.
Tan iyo wixii ka dambeeyay dhawaaqii Abiy Ahmed, waxa Eritrea ay xadka ay la wadaagto Itoobiya soo dhoobtay ciidammadeeda si ay uga gaashaamato haddii Itoobiya isku daydo inay soo hujuunto.
Madaxbannaanidii ay muddada dheer ay doonaysay Eritrea waxay fursad heshay markii Jabhadii Eritrea EPLF iyo Jabhadii Tigrayga ee TPLF ay xukunka ka tuureen dawladdii Milatariga ahayd ee Mingiste sannadkii 1991kii, iyadoo laba sannadood ka dib Eritrea madax-bannaanideedii ka qaadatay Itoobiya, waxana cilaaqaadkii labada dhinac degdeg u burburay kadib markii Eritrea ay sheegatay deegaanno xadka ku teedsanaa, taasina ay keentay dagaalkii lagu hoobtay ee dhex maray labada dal muddadii u dhexaysay 1998-2000.
Qulqulatooyinkii iyo colaadii u dhexaysay Itoobiya iyo Eritrea waxay meesha ka baxday markii sannadkii 2018kii uu talada Itoobiya qabtay Abiy Ahmed oo aqbalay dhulkii Eritrea sheeganaysay, waxayna mar kale labada dal noqdeen kuwo aad iskugu dhow.
Dedaalkii Abiy Ahmed wuxuu u gooyay inuu sannadkii 2019 qaato abaalmarinta caalamiga ah ee Noble Peace Price. Hase ahaatee waxa uu Prof James Linsay ku dooday in dhaqaalaha koraya ee Itoobiya uu sababay damac baddeed, taasina ay dhaawacday niyadsamadii siyaasadeed ee ay isku qabeen Addisababa iyo Asmara, taasina ay dhalisay in falanqeeyeyaashu ay walaac ka qabaan in labada dhinac mar kale ku diriraan soohdinta u dhexaysa.
James Linsi wuxuu tilmaamay inay Itoobiya marin biyoodka u dhowi yahay kuwa dalalka Eritrea, Jabuuti, Suudaan, Soomaaliya, Kenya, Koonfurta Suudaan iyo Somaliland, hase ahaatee dagaalladii taariikhiga ahaa ay ladh ku kicisay Eritrea oo u aragtay hadalka Itoobiya daandaansi iyada loogu duurxulayo maadaama masaafo ahaan aad ugu dhowdahay Itoobiya.
